Karantina ünitesine sahip, hayvanları kayıt altına alınmış, asgari teknik ve hijyenik şartlara tüm hayvanları şap, tüberküloz ve bruselloz ile mücadele yönetmelikleri gereğince laboratuvar kontrolleri sonucu bu hastalıkları taşımadıkları belirlenen hayvancılık işletmelerine hastalıklardan ari işletme denilmektedir.https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Tarimsal-Destekler/Hayvancilik-Desteklemeleri/Hastaliktan-Ari-Isletme-Desteklemesi Ülkemizde yaygın olarak görülen sığır tüberkülozu, sığır, koyun, keçi brusellozu ile etkin mücadele edilebilmesi, sürdürülebilir hayvancılığın sağlanması ve hayvanlardan insanlara bulaşabilen bu hastalıklardan halk sağlığının korunması amacı ile hastalıktan ari işletme desteklemesi uygulanmaktadır. Hayvan sağlığının korunması yanında kaliteli ve sağlıklı süt üretilmesi sağlanmaktadır. Hastalıklardan ari işletmeler için sağlık sertifikasına sahip olan süt sığırı işletmelerinde bulunan, damızlık boğalar dışındaki, altı ay yaşın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için ari işletme desteklemesi yapılmaktadır. İşletmede bulunan sığırlar, Sığır Tüberkülozu Yönetmeliği ve Bruselloz ile Mücadele Yönetmeliği hükümleri gereğince, tüberküloz ve bruselloz hastalıkları yönünden il/ilçe müdürlüklerince taramadan geçirilir. Her iki hastalıktan menfi bulunan işletmeler için il müdürlüklerince Hastalıktan Ari İşletmeler İçin Sağlık Sertifikası düzenlenir.
Sayı : 71037622-325.01-E.429815
Sığır tüberkülozu hastalığından arilik için;
1. Hiçbir hayvanda sığır tüberkülozunun klinik belirtileri görülmemeli
2. İşletmede bulunan altı haftalıktan büyük tüm hayvanlara yapılan ilk tüberkülin testinde enfeksiyon tespit edilmemişse, altı ay sonra (180 gün değil) altı haftalıktan büyük tüm hayvanlara yapılan ikinci testte de negatif sonuç alındığında
3. Sürü yalnızca resmi olarak tüberkülozdan ari sürülere ait hayvanlardan toplanmış ise altı haftalıktan büyük tüm hayvanlara işletmeye geldikten sonraki altmış gün ile altı ay arasında tüberkülin testi yapılması ve negatif sonuç alınması durumunda, sığır tüberkülozundan arilik statüsü verilecektir.
4. İşletmede yapılan ilk tüberkülin testinde pozitif hayvanlar tespit edildiğinde “Sığır Tüberkülozu Yönetmeliği” çerçevesinde hastalık çıkışı yapılacak, pozitif hayvanlar sürüden uzaklaştırılacak ve tazminat yönetmeliği hükümlerine göre işlem yapılmak üzere olarak kesime gönderilecektir. Negatif ve şüpheli çıkan hayvanlar en az altmış gün ara ile teste tabii tutulacak, son iki testte de negatif sonuç alındığında hastalık sönüşü yapılacaktır. Daha sonra arilik çalışmalarına devam edilecektir. Bunun için pozitif hayvanların uzaklaştırıldığı tarihten en az altı ay sonra ilk test yapılacak enfeksiyon tespit edilmemişse, ilk testten en az altı ay sonra yapılan ikinci testte de tüm sürü negatif reaksiyon verdiğinde arilik statüsü verilecektir.
Sığır brusella hastalığından arilik için;
1. Sürüde altı aydır brusella hastalığının klinik belirtileri görülmemeli,
2. On iki ayın üzerindeki tüm hayvanların brusella yönünden üç aydan fazla ve on iki aydan kısa aralıklarla yapılacak iki serolojik testte negatif yanıt vermesi durumunda,
3. Brusellozdan ari bir sürüden gelen on iki ayın üzerindeki hayvanlar, sürüye katılmadan önceki otuz gün ya da işletmeye geldikten itibaren otuz günlük süre içinde yapılan serolojik testte negatif sonuç vermesi durumunda, brusellozdan arilik statüsü verilecektir.
4. Brusellozdan ari sürülerden işletmeye gelen ari hayvanlara otuz günlük süre içerisinde brusella yönünden test yapılmaması durumunda, en az üç ay en fazla on iki ay ara ile iki test yapılacaktır. Her iki testte de tüm hayvanların negatif sonuç vermesi gerekmektedir. Yurt dışından gelen ve millileşme süreci içerisinde olan hayvanlara yetiştiricinin isteği üzerine ve tüm masrafları yetiştirici tarafından karşılanmak kaydıyla tüm hayvanları kapsayacak şekilde brusella testi yapılabilir.
5. Sığır brusella hastalığının kontrolünde, aşılanmamış hayvanlarda yapılan komplement fikzasyon (CFT) testi negatif sonuç vermelidir. Hayvanlar aşılı ise ve aşılamadan sonra bir yıl zaman geçmemişse CFT test sonucu 30 EEC den düşük, bir yıldan fazla zaman geçmişse 20 EEC den düşük olmalıdır. Bu değerlerin üzerinde sonuç veren hayvanların bulunduğu işletmelere sertifika tanzim edilmeyecek, devam niteliğinde yapılan testlerde ise sertifikalar iptal edilecektir. CFT Test sonucu yukarıda belirtilen oranlardan yüksek olan hayvanlar işletmeden çıkarılacak, tazminat yönetmeliği hükümlerine göre işlem yapılmak üzere kesime sevk edilecek ve hastalık çıkışı yapılacaktır. Söz konusu hayvanların kesime sevk edilmesinden en az otuz gün sonra herhangi bir atık vakası olmaz ise arilik çalışmasına yeniden başlanacaktır. Bunun için on iki aydan büyük tüm hayvanlar yeniden test edilecek ve yukarıda belirlenen değerlerin altında sonuç alındığında, bu testten en az üç ay en fazla on iki ay ara ile bir test daha yapılacak ve istenen sonuçlar alındığında işletme brusellozdan ari olarak kabul edilecektir.
6. Tüberküloz ve brusella hastalıkları yönünden işletmeye geldikten sonra test yapılacak ise hayvanlar diğer hayvanlardan fiziksel olarak izole edilecek ve negatif oldukları kanıtlanana kadar diğer hayvanlarla direkt ya da indirekt temas etmeleri önlenecektir.
7. Brusella aşılı bir sürüde antikor tespit edilen hayvanlar, sürüden ayrılarak izole edilecek ve ilk kan alımından en az üç ay sonra ikinci bir CFT testi yapılacak, testte tespit edilen antikor miktarına göre (düşüş veya bulunmaması brusella aşı bağışıklığına bağlı antikor kabul edilir) brusella hastalığı yönünden negatif (-) ya da pozitif (+) kabul edilecektir.